تحولات نظری در سنخ‌شناسی سازمان‌های دینی

Authors

  • حسن سرایی استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی
Abstract:

تمام اشکال دین­داری در بطن «جماعت دینی» نشو­ونمو می­یابند، و «جماعت دینی» همواره برخوردار از سطحی از سازمان­یافتگی است. در «جامعه­شناسی دین» بررسی سازوکار­های اجتماعی مرتبط با جماعت دینی ذیل مفهوم «سازمان دینی» تعریف می­شود. از دیرباز یکی از دغدغه­های جامعه­شناسی دین بررسی و شناخت اشکالِ متنوعِ شیوه­های سازمان­یافتگیِ جماعت­های دینی است. این مقاله می­کوشد با بررسی تحلیل­ـ­توصیفیِ رویکرد­های مختلف و تحولات نظری در این حوزه، «معیارهای اصلی» سنخ­شناسی­ها را استخراج سازد. استخراج «معیارهای اصلی» ما را با منطق این سنخ­شناسی­ها آشنا می­کند و در ارائه سنخ­شناسی­های بدیل و بومی و در چارچوب سنت اسلامی کمک می­کند. ازاین­رو روش این تحقیق اسنادی است، و هدف اصلی پژوهش شناخت سازو­کارهای بنیادی سنخ­شناسی­های سازمان­های صوفیانه در ادبیات نظری موجود است.  برای این منظور ادبیات موجود را ذیل دو رویکرد کلی مورد بررسی قرار دادیم: الف) رویکرد صوری به سنخ­شناسی سازمان­های دینی؛ و ب) رویکرد کمی به سنخ­شناسی سازمان­های دینی. رویکرد صوری عمدتاً متأثر از آرای وبر است، اما رویکرد کمی در نقد رویکرد صوری طرح شده­است. ضمن بررسی سنخ­شناسی­های گوناگون، مبانی نظری آن­ها در نهایت شاهد آن هستیم که دو معیار: الف) سطح سازمان­یافتگی و ب) سطح تنش با فرهنگ میزبان، از اهمیت محوری در سنخ­شناسی سازمان­های دینی برخوردار است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحولات دینی آئین سیک در پرتو ادیان بزرگ هند

سیکهیزم، آئینی که تا به امروز برای ادامه ی اندیشه ها و تفکرات بنیانگذارش، درابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تلاش فراوان می نماید و توانسته است نه تنها در هند بلکه در سایر ملل، جایگاه دینی و اجتماعی را برای گسترش این دین باز نماید، چرا بر خلاف سایر آئین های هند، تا به امروز سیکهیزم به عنوان دینی بزرگ شناخته شده است؟ اگر نگاهی به ادیان هند داشته باشیم، به راحتی در یک مقایسه ی تطبیقی می توان ب...

full text

تیپولوژی نظری مسیرها به سمت « فمنیسم های دینی»

اغلب فمینیست‌های ایرانی، به رسم فمینیسم نارسای لیبرال، بر برهنگی مبتذلی اصرار می‌ورزند، که در این موقعیت فرهنگی، زنان را برای بازیچگی مناسب‌تر جلوه می‌دهد، و عملاً آن‌ها را از حیطه‌های مولد عمومی باز می‌دارد. فراتر از فمینیسم لیبرال، طیفی از فمینیست‌های سوسیالیست تا لیبرال، مساوات‌طلب تا تمایزخواه، دینی تا سکولار، و رادیکال تا معتدل وجود دارند. نکته این است: «ما با فمینیسم مواجه نیستیم، با فمینی...

full text

تحولات برنامه درسی آموزش دینی دوره ابتدایی ایران

Religious education has always been offered in Iranian old and new schooling systems. From the very beginning of the new and legislated instructions in Iran, the elementary education has never been in want of educational goals due to the recommendation of "science constitutional law" about "teaching the necessary religious precepts". The goals of religious education, throughout the modern educa...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 82

pages  0- 0

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023